ТҮРКИЯДАГЫ ЖЫГАЧТАН ЖАСАЛГАН ГИПОСТИЛЬ МЕЧИТТЕР

“ЖЫГАЧТАН ЖАСАЛГАН ГИПОСТИЛЬ МЕЧИТТЕР”

Анадолунун ЮНЕСКО Дүйнөлүк мурастар тизмесине кирген архитектуралык кереметтери

Байыркы цивилизациялардын мекени болгон Анадолу зыяратчыларга уникалдуу тажрыйбаларды тартуулаган тарыхый жана архитектуралык табылгаларга ээ. Бул байлыктардын арасында Түркиянын ЮНЕСКОнун Дүйнөлүк мурастар тизмесинде өткөн жылы кошулган жыйырма биринчи объекти болгон «Анадолунун орто кылымдагы жыгач гипостиль мечиттери» бар. Бүгүн түрк-ислам салтынан калган архитектуралык курулуштардан, анын ичинде 13-кылымдын аягы менен 14-кылымдын орто ченинде Анадолуда курулган беш мечиттен сөз кылабыз. Бул кызыктуу мечиттер орто кылымдарга таандык жана жыгач ички мамычалар (гипостиль түрү) жана ошол доордун эстетикалык түшүнүгүн чагылдырган техникалык мүнөздөмөлөрдү камтыйт. Келгиле, Анадолудагы беш башка шаарда жайгашкан кереметтүү курулуштар жана башка көңүл бура турган жергиликтүү жерлер жөнүндө көбүрөөк маалымат алалы.

Конья: Бейшехир Эшрефоглу мечити

12-13-кылымдарда Конья селжук түрктөрүнүн борбору болгон жана шаарда ошол мезгилден калган көптөгөн экспонаттарды азыр да көрүүгө болот. 1296-1299-жылдары курулган Бейшехир Эшрефоглу мечити да алардын бири. Селжук доорундагы таш жана жыгач буюмдарынын көркүн көрсөткөн Анадолунун эң чоң жыгач, таш, кирпич жана түркүн түстүү плитка сыяктуу көптөгөн кооздук өнөрүн камтыган жалгыз мечит болуп саналат.

Сөзсүз көрүңүз: Түркиянын ЮНЕСКОнун Дүйнөлүк мурастар тизмесине кирген жана дүйнөдөгү эң эски неолит конуштарынын арасында орун алган Чаталхөйүккө зыярат кылыңыз. Жаңы ачылган Чаталхөйүк маалымат жана зыяратчылар борбору саякатчыларга белгилүү сайттын тарыхы боюнча интерактивдүү саякат жасоого мүмкүнчүлүк берет.

Даамын татыңыз: Коньядагы атактуу этли экмек, татымал фарш кошулган нан сизге сөзсүз жагат.

Афьонкарахисар: Улу (Улуу) мечити

Фригиялардан Осмон Императорлугуна чейин цивилизацияларды кабыл алган бул тарыхый шаардын эң чоң мечиттеринин бири болгон Улу (Улуу) мечити да селжуктар тарабынан тургузулган. Биздин мезгилде реставрацияланган имарат өзүнүн баштапкы формасын сактап, Селжук архитектурасынын жана жыгаччылыктын эң сонун үлгүсү болуп саналат. Курулушту “40 түркүктүү мечит” деп да аташат, анткени анда беш катар тизилген 40 жыгач мамы бар.

Сөзсүз көрүңүз: Афьондо аскалардын сыныктары жана фригиялардын издери бар байыркы урандылар жайгашкан Тоолуу Фригия аймагын зыярат кыла аласыз. 2015-жылы бул аймак үч миң жылдык тарыхка көз салуу менен ЮНЕСКОнун Бүткүл дүйнөлүк мурастар тизмесине киргизилген.

Даамын татыңыз: Гастрономия боюнча ЮНЕСКОнун Чыгармачыл шаарлар тармагынын мүчөсү Афьонкарахисарда жергиликтүү өзгөчөлүктөргө түрк локуму, сукук жана каймак кирет.

Эскишехир: Сиврихисар Улу (Улуу) мечити

Эскишехир тарыхый жана заманбаптыгы менен таасирдүү шаар. Эскишехирдеги Сиврихисар Улу (Улуу) мечити Анадолудагы эң чоң жыгач мамылуу мечиттердин бири. 2500гө чейин сыйынуучуга ылайыкталган мечитте Сиврихисар килем токуу өнөрүнүн эң сонун үлгүлөрүн көрүүгө болот. Мечиттеги 67 түркүктүн айрымдарында карандаш оюмдары бар болсо, башкаларында Чыгыш Рим дооруна таандык мамычалар бар. Мечит жаңгак жыгачынан жасалган минбары менен да атагы чыккан жана ушул түрдөгү эң кооз мисалдардын бири катары эсептелет.

Сөзсүз көрүңүз: Эскишехирдин Хань районундагы Язылыкаяда легендарлуу падыша Мидастын атынан коюлган Мидас эстелиги жайгашкан. Байыркы үңкүрлөр жана храмдар менен курчалган, болжол менен үч миң жыл мурун аскага чегилген 17 метр бийиктиктеги ибадаткананы көрүү үчүн зыярат кылсаңыз болот.

Даамын татыңыз: Тарыхта Анадолунун буудай кампасы катары белгилүү болгон Эскишехир, салттуу түрдө фарш менен жасалган чибөреги менен да белгилүү.

Анкара: Ахи Шерафеддин (Арсланхане) мечити

Анкарадагы Ахи Шерефеддин мечити, Эскишехирден ылдам поезд менен 1,5 сааттык жол, жөнөкөй көрүнүшүнө карабастан, архитектуралык кереметтердин сап башында турат. Селжук дооруна таандык курулуш мүрзөнүн ички дубалындагы байыркы мрамордон жасалган арстан айкели үчүн Арсланхана (Арстан үйү) деп да аталат. 24 жыгач мамылары жана мрамор баштары бар бир кабаттуу мечит сполия менен жыгачтын гармониясын чагылдырат.

Сөзсүз көрүңүз: Король Мидас шаары Гордионго жана ЮНЕСКОнун Дүйнөлүк мурастар тизмесине кирген Түркиянын 20-маданий мурасы. Гордион жана шаардын айланасы 4500 жыл бою дээрлик үзгүлтүксүз отурукташкандыгы менен өзгөчөлөнөт. Анкаранын Гөлбашы районундагы беш миллион жылдык Тулумташ үңкүрүн зыярат кылуу; Акыркы миллион жыл ичинде өнүгүүсүн тездеткен үңкүр дөбөлөрүндө Орто Коло, Эллин, Рим жана Чыгыш Рим доорлоруна таандык отурукташуу катмарларын камтыгандыктан археологиялык жактан маанилүү.

Даамын татыңыз: Түркиянын борборунда жүргөндө Анкара симиди, дөнер жана Чубук кислотасын (туздалган бадыраң) татып көрүңүз.

Кастамону: Касаба айылы Махмут Бей мечити

Кандароуллары княздыгы учурунда курулган Кастамонудагы Касаба айылында жайгашкан Махмут Бей мечити, металл мыктарды колдонбостон, уникалдуу бири-бирин кайталаган түзүлүшүнөн улам “Мыксыз мечит” деп аталат. Имараттын эң көрүнүктүү өзгөчөлүктөрүнүн бири – анын кооз таажы дарбазасы болуп саналат. Түркияда анын түрүнүн үлгүлөрү аз болгондуктан, эшик Кастамону этнография музейинде сакталган. Мечитти зыярат кылгандан кийин, эшикти көрүү жана Кастамону маданияты жөнүндө көбүрөөк билүү үчүн музейге барсаңыз болот.

Сөзсүз көрүңүз: 19-кылымдын аягында жана 20-кылымдын биринчи жарымында курулган Кастамону тарыхый сарайларын жана шаардын археологиялык байлыгын ачып берген Археология музейин зыярат кылсаңыз болот.

Даамын татыңыз: Шаардан чыгаарда кунжутсуз майдаланган эски симиттерден жасалган жана сөөк сорпосу, сарымсак йогурту менен берилген симит тириди татып көрүңүз.